Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi ya da kısa adıyla UTTS, Türkiye'de taşıtların kimlik bilgilerinin otomatik olarak tanınmasını sağlayan bir sistemdir. Akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile mücadele edilmesi maksadıyla yürürlüğe konulan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi aynı zamanda özellikle akaryakıt istasyonlarında ödeme işlemlerini kolaylaştırmak ve kurumsal araç filolarının akaryakıt tüketimini yönetmek amacıyla da kullanılır. Kapsamı genişletilen 21 Eylül 2024 tarihli 32669 sayılı Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Tebliğine göre, 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren trafiğe yeni kaydolacak araçlara da TTB (taşıt tanıma birimi) taktırma zorunluluğu getirilmiştir. Bu son tebliğden itibaren Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi ile ilgili sürücülerin kafasını hayli meşgul eden tüm soruları bu yazıda yanıtladık.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Nedir?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, 1 Ocak 2025 itibarıyla Türkiye’de yeni bir akaryakıt dönemini başlatan uygulamadır. UTTS, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara (YN Pompa ÖKC) aracın plaka bilgilerinin elle manuel bir şekilde girişini engelleyerek otomatik olarak aktarılmasını sağlayan bir sistemdir. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği; akaryakıt sektöründe rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile mücadele amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 5 Ekim 2023 tarih ve 32330 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır. Taşıt Tanıma Birimi için son başvuru tarihi 31 Ocak 2025 olarak açıklanmıştır. Yani bu tarihe kadar kapsam dahilindeki araç sahiplerinin TTB taktırması zorunludur.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Kimleri Kapsıyor?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde değişiklik yapılmasına ilişkin tebliğ Resmi Gazete‘de yayımlanmış ve 21 Eylül 2024 tarihli 32669 sayılı UTTS Tebliğinin kapsamı genişletilmiştir. Son tebliğe göre 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren trafiğe kaydolacak araçlara da TTB taktırma zorunluluğu getirilmiştir. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin kapsadığı mükellefleri ve araçların UTTS’ye kaydettirilme zorunluluğu için geçerli tarih aralıklarını aşağıdaki listeden detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz:
- Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtlar, (Bu taşıtlar için en geç 31/01/2025 tarihine kadar TTB taktırılmalıdır.)
- Trafiğe ilk defa kaydedilen sıfır kilometre bireysel taşıtlar, (Bu taşıtlar için 1/07/2025 tarihinden itibaren kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde TTB taktırılmalıdır.)
- Akaryakıt dağıtım şirketlerine ait taşıt tanıma sistemlerini kullanan bireysel taşıtlar (Bu taşıtlar için en geç 30/06/2025 tarihine kadar TTB taktırılmalıdır.)
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Nasıl Çalışır?
Taşıt Tanıma Sistemi ne işe yarar ve nasıl çalışır soruları da sıkça merak edilen bir diğer sorular. Bu sistemin kusursuz bir şekilde çalışabilmesi için söz konusu taşıtların yakıt depo giriş bölümüne “Taşıt Tanıma Birimi” adı verilen cihaz, akaryakıt pompasına ise taşıt tanıma okuyucusu takılır. Akaryakıt istasyonlarında pompaya yerleştirilmiş taşıt tanıma okuyucuları sisteme dahil olan bu cihazları tanır. Bu sayede sistem, aracın plaka bilgilerinin elle girişini engelleyerek otomatik olarak aktarılmasını sağlar. UTTS sayesinde araç bilgileri otomatik olarak doğrulanır ve ödeme işlemi otomatik bir şekilde gerçekleştirilir. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, büyük ölçekli filo sahiplerinden bireysel araç sahiplerine kadar geniş bir kullanıcı kitlesi için zaman ve maliyet tasarrufu sağlayan önemli bir çözümdür.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Nereden Alınır?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kayıt ve başvuru süreci şu şekilde işler:
- İlk olarak www.utts.gov.tr adresinden hesap oluşturulmalıdır. Hesap oluşturulduktan sonra başvuru aşamasına geçebilirsiniz.
- Taşıt Tanıma Birimi montajı için başvuru esnasında araçlar için talep edilen bilgi ve belgeleri eksiksiz olarak girmelisiniz.
- Taşıt Tanıma Birimi için Darphane’nin IBAN adresine ödeme yapılmalıdır.
- Başvuru işlemi esnasında Darphane tarafından yetkilendirilmiş şirketlere müracaat ederek TTB montajı işleminizi tamamlayabilirsiniz.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Zorunlu mu?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi 1 Ocak 2025 yılı itibarıyla ticari araçlarda zorunlu olarak uygulamaya alınacak. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi zorunluluğu:
- Kiralama yoluyla edinilen taşıtlar,
- Akaryakıt dağıtım şirketlerine ait taşıt tanıma sistemlerini kullanan bireysel taşıtlar,
- İşletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlar olmak üzere ticari taşıtların tamamını kapsamaktadır.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Ne İşe Yarar?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin sunduğu avantajlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- UTTS, araç sahiplerinin araçtan inerek ödeme yapmasına gerek kalmadan yakıt dolumu gerçekleştirmelerine olanak sağlar. Bu özelliğiyle pratiktir ve zamandan tasarruf sunar.
- UTTS filo yönetimi açısından da avantajlıdır. Çünkü şirketler için yakıt tüketimini kontrol etme ve raporlama kolaylığı sağlar. Hangi araç ne kadar yakıt almış, hangi istasyonda yakıt alınmış gibi detaylı veriler sunar.
- Taşıt tanıma birimi aracılığıyla işlemler hızlı, güvenli ve temassız bir şekilde gerçekleştirilebilecektir.
- Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi manuel işlem hatalarını ve sahtecilik riskini azaltır.
- Özellikle şirketler için önemli bir maliyet kontrolü fırsatı sunar. Şirketler UTTS sayesinde araçların belirli bir yakıt bütçesi içinde kalmasını sağlar ve gereksiz harcamaları engeller.
Türkiye’de en çok ihlal edilen trafik kurallarının neler olduğunu biliyor musunuz?
