Güvenli sürüş sağlamak, trafik kazalarından kaçınmak için trafik bilincinin gelişmesi ve trafikte saygılı ve kurallara uyan sürücüler olmanın önemi yadsınamaz. Trafik kazalarını önlemek ve engellemek, trafik düzeni, can ve mal kaybından kaçınmak için uygulanan trafik cezaları hakkında rakamsal bilgiler ise şu şekilde sıralanabilir: Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Eğitim ve Araştırma Dairesi Başkanlığı verilerine göre, ülkemizde 2014 yılı Ocak ila Ekim ayları arasında 10 bin 277’si yaya ve yolcu, 3 milyon 367 bin 527’si sürücü, 7 milyon 634 bin 812’si ise araç plakalarına olmak üzere toplam 11 milyon 12 bin 616 trafik cezası uygulaması gerçekleşti. Kesilen ceza miktarı ise: 1 milyon 470 bin 556 lirası yaya ve yolculara, 723 milyon 584 bin 393 lirası sürücülere, 1 milyar 403 milyon 25 bin 793 lirası ise araç plakalarına olmak üzere toplam 2 milyar 128 milyon 80 bin 742 lira ceza kesildi. Yine aynı dönemdeki trafik denetimlerinde 110 bin 482 sürücünün ehliyetine el konuldu; ehliyetine el konulan 87 bin 578 sürücüyle en büyük oran alkol kullanan sürücüler oluşturdu. Denetimlerde 584 bin 676 araç ise trafikten men edildi. Uygulanan trafik cezası miktarı 2012 yılında, 2011 yılına göre artış gösterdi. 2011’de kesilen cezaların tutarı bir milyar 163 milyon 949 bin 365 iken 2012 yılında bir milyar 510 milyon 377 bin 81 liraya yükseldi. 2011yılında cezaların 4 milyon 805 bin 847’si sürücüye uygulanırken 5 milyon 664 bin 755’i plakaya kesildi. 2012 yılında 8 milyon 790 bin 67 emniyet kemeri kontrolü ve bir milyon 350 bin 412 hız denetimi gerçekleşti. 2003 yılı Ocak ayından Eylül 2014’e kadar 10 milyon 261 bin 360 trafik kazası meydana geldi. 1 milyon 318 bin 753 kaza ölümlü ve yaralanmalı kaza kayıtlara geçti. Ocak 2003 – Eylül 2014 döneminde araç sürücülerine kurallara aykırı davranışları dolayısıyla 101 milyon 99 bin 708 trafik cezası düzenlendi. Bu kapsamda 12 milyar 981.6 milyon liralık trafik cezası uygulandı, 7 milyon 349 bin 292 araç trafikten men edildi. Aynı dönemde; yıllık 6 milyon dolayındaki ceza sayısı 13 milyonu aştı, kesilen yıllık ceza tutarının 334 milyon liradan 2.3 milyar liraya, yılda trafiğe çıkması yasaklanan araç sayısı ise 200 binlerden 800 binlere yükseldi. Peki, trafikten men etmeye kadar varan trafik cezaları yeterince caydırıcı ve etkili mi? Bu konuda resmi veriler ve subjektif fikirler bir yana, trafik bilgisi ve sürüş güvenliğinin toplumun tamamına temel bir düşünce ve davranış biçimi olarak yansıması gerekiyor. Hayatın her alanında her yaştan insanlar için trafik bilinci aşılanması ve harfiyen uyumasının önemi unutulmamalı. Örnek mi: Çocuklarda trafik bilincinin mümkün olan en erken yaşlarda oluşturulması çalışmaları; sadece kurallar – yasalarla değil toplumsal hayatın bir parçası olarak da temelden gelişen güvenli sürüş bilinci; trafikte kurallara uyan ve diğer sürücülerle yayalara saygılı, sakin ve beklenmedik durumlarda soğuk kanlı sürücü olabilme yetisi kazandırmak; aşırı hızlı, alkollü araç kullanmamak, emniyet kemeri takmanın alışkanlık haline gelmesi, yaya geçitleri ya da şehir içi hız limitleri gibi gündelik hayatın içinde yer alan kurallara harfiyen uymak… Trafik kurallarına uyulması için kesilen cezalara ek olarak toplumu bilinçlendirecek çalışma kampanyalarının da önemi unutulmamalı. Örneğin 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 134. ve Yönetmeliği’nin 187. maddesine göre; ilk ve orta dereceli okul öğrencilerinin okul önlerinde ve geçitlerinde güvenli şekilde okula giriş ve çıkışlarını sağlamak amacıyla istekli öğretmen, veliler ve 11 yaşını bitirmiş öğrenciler Okul Geçidi Görevlisi olabilirler. Trafikte kurallara uymak ve bu bilince sahip olmanın bir başka noktası da, sürücülerin trafiğe çıkan araçlarının teknik olarak uygunluğunda da sorumlu olması. 2014 yılı Ocak – Ekim döneminde muayene yaptıran araçların yüzde 34’üne karşılık gelen 2 milyon 117 bin 435 adet araç, emniyetsiz ve ağır kusurlu olarak ilk muayenelerinden kaldı; yüzde 98,35’i kusurlarını gidererek tekrar muayene edildi. Muayeneden kalma nedenleri arasında öne çıkan nedenlerse fren tertibatı, aydınlatma sistemleri ve hareketli aksamlardaki sorunlar olarak kaydedildi. Trafikte güvenli sürüşün önemli unsurlarından olan ‘‘kasko nedir‘ sorusunun cevabı hakkında detaylı bilgi almayı ve trafikte beklenmedik durumlara karşı aracınızın trafik sigortası, kaskosunu yaptırmayı ihmal etmeyin.
